Στο παράξενο τοπίο

Από τον Γιώργο Χρονά

Μετά τα Ιωάννινα ο δρόμος χάνεται σε βουνά, λόφους, κάμπους, νερά, λίμνες, δάση.
Μέχρι την Κακαβιά αισθάνεσαι τη γη κάτω από τα πόδια σου να φεύγει. Θα μπούμε στην πολύπαθη Βόρεια Ηπειρο, που είναι στην Αλβανία. Εχω ακούσει κι έχω διαβάσει τόσα που αισθάνομαι σαν βρέφος στα χέρια του χιονιά. Στο δίλημμα - Ρόδος ή Βόρεια Ηπειρος, στην Ελλάδα, ο Βενιζέλος -μου ψιθύρισε στ' αυτί ο συνομιλητής μου- προτίμησε να παραδοθεί στην Ελλάδα η τουριστική Ρόδος! Και από τότε αρχίζει η νέα μοίρα - λογοτεχνία - τραγωδία του τόπου αυτού.

Οι φίλοι που είναι μαζί μου με ξεναγούν στα ονόματα των χωριών Βρυσερά, Βοδίνο, Βόδιστρα, Βουλαράτες, Γεωργουτσάτες, Ραντάτι, Ανω και Κάτω Επισκοπή, Γλύνα, Γράψη, Βάνιστα, Τεριαχάτες, Δούβιανη, Θράστανη, Λούγκαρη, Γορίτσα, Καλογοραντζή, Βελάχοβο, Δερβιτσιάνη... Αλλα τα προσπερνάμε, άλλα τα περπατάμε. Μπροστά από εδώ που γράφω, στην αυλή του ξενοδοχείου όπου θα διανυκτερεύσουμε, ανήλικα αγόρια παίζουν ποδόσφαιρο. Το αυτοσχέδιο γήπεδο τον χειμώνα γεμίζει νερό από τις βροχές. Ομως τώρα μπορούν να παίξουν την μπάλα τους, όπως σε κάποιο διήγημα του Ιταλού Σάντρο Πένα. Και να φωνάζουν μέχρι να πέσει ο ήλιος. Οπως στα πρώτα έργα του Παζολίνι.

Η ξεναγός μας, η όμορφη ωραία Ελένη -ίσως γι' αυτήν έγινε ο Τρωικός Πόλεμος- μας δείχνει από το Κάστρο του Αργυροκάστρου την πόλη μέχρι κάτω. Μια διάσημη πόλη με λαμπρά-ελληνικά παιδιά. Εργάτες. Τεχνίτες. Ευεργέτες. Μεγαλέμπορους. Μυαλά. Είναι η πατρίδα του Χότζα και του Κανταρέ μάς λέει. Φαντάζομαι και άλλων. Ο πρόεδρος Χότζα, μου λένε, πάντα φοβόταν μια εισβολή από την Ελλάδα -από τους μοναρχοφασίστες, έτσι τους έλεγε - και είχε ρημάξει-ξυρίσει βουνά και λαγκάδια και είχε σπείρει 800.000 βυθισμένες τσιμεντένιες πολεμίστρες, που σαπίζουν. Τον εμπόδιζαν τα δέντρα για να βλέπει τους εχθρούς που θα έμπαιναν, νύχτα, από την Ελλάδα! Περασμένα μεγαλεία που διηγώντας τα να κλαις... Αργυρόκαστρο, ξεχωρίζουν οι πέτρινες χρυσές στέγες, οι δρόμοι, τα στενά.

Στα πανηγύρια, στις γιορτές στις αλάνες, σε ξύλινα περίπτερα, κάτω από δέντρα, που με πηγαίνουν, βλέπω τους Ελληνες - εμείς στην Ελλάδα πρέπει να είμαστε φιλέλληνες, σκύβει και μου λέει ο συνομιλητής μου. Και συμφωνώ.

Αύριο θα πάμε στους Αγίους Σαράντα. Εχω πάει άλλες δύο φορές. Πρέπει να κοιμηθώ.

Θα δω πάλι βυθισμένες, μυθιστορηματικές, πολιτείες

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=220287