Στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης φυλάσεται ένα δεκατετρασέλιδο αφιέρωμα στο"Σύλλογο Βορειοηπειρωτών" γραμμένο απο τον πρόεδρο του συλλόγου Κων. Ι. Ζαρπαλά.
Ο τίτλος του αφιερώματος είναι "Η ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 1940-1944" και αποτελει απόσπασμα εκ του εγκυκλοπεδιακού ημερολογίου Πέλασγού, 1947. Κύριο μέλημα του συγγραφέα αποτελεί η λεπτομερής καταγραφή όλων των δραστηριοτήτων του συλλόγου για την ενίσχυση του ελληνικού στρατού στον ελληνοιταλικό πόλεμο αλλά και η συμπαράσταση στους βορειοηπειρώτες πρόσφυγες.
Μέσα απο την ανάγνωση του αφιερώματος διαπιστώνει κανείς πολλές ομοιότητες στα προβλήματα που απασχολούσαν τότε το σύλλογο με τα προβλήματα που απασχολούν ακόμη και σημερα πολλούς βορειοηπειρωτικούς συλλόγους.
Απόδοση υπηκοότητας - πρόσληψη στο Δημόσιο
«Μετά την κατάληψη των Αθηνών υπό των Γερμανών και επί της επικείμενης καθόδου των Ιταλών εις Αθήνας. Ο σύλλογος έκλεισε τα γραφεία του, αλλά δεν έπαυσε από του να εργάζεται ανεπισήμως δια του προέδρου αυτού υπέρ των συμφερόντων των συμπατριωτών του. Οι προσφυγόντες εντάυθα συμπατριώται μας, ων αρκετοί είχον ανάγκην να διορισθωσιν εις δημοσίας θέσεις ή εις δημοτικάς τοιαύτας, εζήτησαν αλλά δεν επέτυχαν διορισμού λόγω έλλειψει ληξιαρχικής πράξεως και Ελληνικής υπηκοότητηας.»
Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
« Εξέδωκεν όθεν καθ όλον το χρονικόν διάστημα της κατοχής ύπερ δισχίλια περίπου πιστοποιητικά ατελούς εγγραφής των εις την κατωτέραν Μέση και Ανώτατην εκπαίδευσιν ως και άνευ εξετάσεων εγγραφής των εις τα Πανεπιστήμια»
Καταγγελίες για κακοδιαχείριση και εξυπηρέτηση προσωπικών συμφερόντων
«Οφείλομεν να γνωρίσομεν εις πάντας ότι: θελήσαντες να κάμωμεν μικρόν καλόν εις τους αδελφούς πρόσφυγας, εκακολογηθήκαμεν, ινα μη βαρυτέαν λέξιν μεταχειρίσθω, ότι: η Επιτροπή εδιάλεξε τα καλλίτερα και ταπήρε δια τον εαυτόν της, τα δε άχρηστα τα έδωσεν εις τους δεικαιούμενους, ότι τους πήραμε 3000 δραχμάς δια να τα μοιράσθη η Επιτροπή. Αρκούμενος επί του παρόντος εις τα ολίγα ταυτα, μετα λύπης μου θα αναφέρω το εξής γεγονός όπερ αφορά μερικούς εκ των προσφύγων οι οποίοι προεσφέρθησαν να μεταφέρουν τα 19 δέματα από του πεζοδρομίου εις τον πρώτον όροφο όπυ ευρίσκονται τα Γραφεία του Συλλόγου (30 σκαλοπάτια) εζήτησαν δι’ αμοιβήν των 120.000 δραχμάς ενώ οι εργάται του τελωνείου Πειραιώς οι οποίοι τα μετέφεραν από τετραπλάσιας αποστάσεως και τα εφόρτωσαν εις τα αυτοκίνητα εζήτησαν και άλαβον 35.000 δραχμάς.»
Παρατυπίες στην τήρηση του καταστατικού
« Ο Σύλλογος διενέργησεν την 12ην Ιανουαρίου ημέραν Κυριακήν την καθιερωμένην πατροπαράδοτον εορτήν πρωτοχρονιάς δια το κόψιμον της βασιλόπητας εν τη αίθουσα του Κινηματογράφου «ΙΡΙΣ» ένθα και εκληρωσεν και το πρωτοχρονιάτικον λαχείον του με 120 πλούσια δώρα οφειλόμενα εις την ευγενή προσφοράν υπέρ εκατόν εμπόρων Αθηνών – Πειραιώς συμπαθούντων την Βόρειον Ηπειρον. Εκ των ανωτέρω δώρων 35 ήδαν εκ του περισυνού λαχείου μη ληφθέντων υπό των δικαιούχων. Ηκούσθησαν και παράπονα από τίνας δια τας βραδύνουσας αρχαιρεσίας. Τα παράπονα ταύτα να απευθύνουν προς των εαυτόν των, εφόσν υπάρχει Νόμος περι Σωματείων. Σχετικόν δε Καταστατικό διέπει τα του Συλλόγου μας.»
Ο τίτλος του αφιερώματος είναι "Η ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 1940-1944" και αποτελει απόσπασμα εκ του εγκυκλοπεδιακού ημερολογίου Πέλασγού, 1947. Κύριο μέλημα του συγγραφέα αποτελεί η λεπτομερής καταγραφή όλων των δραστηριοτήτων του συλλόγου για την ενίσχυση του ελληνικού στρατού στον ελληνοιταλικό πόλεμο αλλά και η συμπαράσταση στους βορειοηπειρώτες πρόσφυγες.
Μέσα απο την ανάγνωση του αφιερώματος διαπιστώνει κανείς πολλές ομοιότητες στα προβλήματα που απασχολούσαν τότε το σύλλογο με τα προβλήματα που απασχολούν ακόμη και σημερα πολλούς βορειοηπειρωτικούς συλλόγους.
Απόδοση υπηκοότητας - πρόσληψη στο Δημόσιο
«Μετά την κατάληψη των Αθηνών υπό των Γερμανών και επί της επικείμενης καθόδου των Ιταλών εις Αθήνας. Ο σύλλογος έκλεισε τα γραφεία του, αλλά δεν έπαυσε από του να εργάζεται ανεπισήμως δια του προέδρου αυτού υπέρ των συμφερόντων των συμπατριωτών του. Οι προσφυγόντες εντάυθα συμπατριώται μας, ων αρκετοί είχον ανάγκην να διορισθωσιν εις δημοσίας θέσεις ή εις δημοτικάς τοιαύτας, εζήτησαν αλλά δεν επέτυχαν διορισμού λόγω έλλειψει ληξιαρχικής πράξεως και Ελληνικής υπηκοότητηας.»
Πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
« Εξέδωκεν όθεν καθ όλον το χρονικόν διάστημα της κατοχής ύπερ δισχίλια περίπου πιστοποιητικά ατελούς εγγραφής των εις την κατωτέραν Μέση και Ανώτατην εκπαίδευσιν ως και άνευ εξετάσεων εγγραφής των εις τα Πανεπιστήμια»
Καταγγελίες για κακοδιαχείριση και εξυπηρέτηση προσωπικών συμφερόντων
«Οφείλομεν να γνωρίσομεν εις πάντας ότι: θελήσαντες να κάμωμεν μικρόν καλόν εις τους αδελφούς πρόσφυγας, εκακολογηθήκαμεν, ινα μη βαρυτέαν λέξιν μεταχειρίσθω, ότι: η Επιτροπή εδιάλεξε τα καλλίτερα και ταπήρε δια τον εαυτόν της, τα δε άχρηστα τα έδωσεν εις τους δεικαιούμενους, ότι τους πήραμε 3000 δραχμάς δια να τα μοιράσθη η Επιτροπή. Αρκούμενος επί του παρόντος εις τα ολίγα ταυτα, μετα λύπης μου θα αναφέρω το εξής γεγονός όπερ αφορά μερικούς εκ των προσφύγων οι οποίοι προεσφέρθησαν να μεταφέρουν τα 19 δέματα από του πεζοδρομίου εις τον πρώτον όροφο όπυ ευρίσκονται τα Γραφεία του Συλλόγου (30 σκαλοπάτια) εζήτησαν δι’ αμοιβήν των 120.000 δραχμάς ενώ οι εργάται του τελωνείου Πειραιώς οι οποίοι τα μετέφεραν από τετραπλάσιας αποστάσεως και τα εφόρτωσαν εις τα αυτοκίνητα εζήτησαν και άλαβον 35.000 δραχμάς.»
Παρατυπίες στην τήρηση του καταστατικού
« Ο Σύλλογος διενέργησεν την 12ην Ιανουαρίου ημέραν Κυριακήν την καθιερωμένην πατροπαράδοτον εορτήν πρωτοχρονιάς δια το κόψιμον της βασιλόπητας εν τη αίθουσα του Κινηματογράφου «ΙΡΙΣ» ένθα και εκληρωσεν και το πρωτοχρονιάτικον λαχείον του με 120 πλούσια δώρα οφειλόμενα εις την ευγενή προσφοράν υπέρ εκατόν εμπόρων Αθηνών – Πειραιώς συμπαθούντων την Βόρειον Ηπειρον. Εκ των ανωτέρω δώρων 35 ήδαν εκ του περισυνού λαχείου μη ληφθέντων υπό των δικαιούχων. Ηκούσθησαν και παράπονα από τίνας δια τας βραδύνουσας αρχαιρεσίας. Τα παράπονα ταύτα να απευθύνουν προς των εαυτόν των, εφόσν υπάρχει Νόμος περι Σωματείων. Σχετικόν δε Καταστατικό διέπει τα του Συλλόγου μας.»
